Tonometria, czyli pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego to jedno z podstawowych badań okulistycznych. Badanie to jest szczególnie ważne w przypadku chorych na jaskrę lub nadciśnienie oczne, podejrzanych o te schorzenia oraz jako rutynowe badanie kontrolne po zabiegach wykonanych na gałce ocznej.

Prawidłowo ciśnienie wewnątrz gałki ocznej powinno mieścić się w granicach 10-21 mmHg. Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe to najważniejszy czynnik ryzyka jaskry – choroby prowadzącej do zniszczenia nerwu wzrokowego. Jaskra to jedna z najczęstszych przyczyn ślepoty. Dlatego po ukończeniu 40 lat każda osoba zgłaszająca się do okulisty powinna mieć wykonaną tonometrię.

Istnieją dwie główne metody pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego: metoda impresyjna oraz dokładniejsza  – aplanacyjna.

Badanie metodą tonometrii aplanacyjnej wg Goldmanna poprzedza znieczulenie rogówki oraz zabarwienie fluoresceiną powlekającego ją filmu łzowego. Badanie to wykonuje się przy pomocy lampy szczelinowej z włączonym niebieskim filtrem. Aby oznaczyć poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego do powierzchni oka przykłada się końcówkę tonometru, a następnie na specjalnej skali odczytuje się wartość ciśnienia.

Rodzajem tonometrii aplanacyjnej jest tonometria bezkontaktowa typu air puff, w której to do pomiaru ciśnienia wykorzystywany jest podmuch powietrza. Badanie to, choć nieco mniej dokładne niż tonometria aplanacyjne wg. Goldmanna to jednak nie wymaga znieczulenia oka oraz jest badaniem szybkim – w związku z czym stosowane jest głównie w badaniach przesiewowych.

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed badaniem należy rozluźnić mocno zapięty kołnierzyk. Badany powinien spokojnie oddychać, nie może wstrzymywać oddechu, ani zaciskać powiek. Drugim, niebadanym okiem należy patrzeć w dal prosto przed siebie. W przypadku badań wymagających znieczulenia powierzchni gałki ocznej badany powinien poinformować lekarza o ewentualnej alergii na leki znieczulające. Przed badaniem należy zdjąć soczewki kontaktowe.