Prawie połowa dzieci w przedziale od 3 do 15 roku życia ma problemy ze wzrokiem. Zazwyczaj diagnozowana jest krótkowzroczność, ale również coraz częściej astygmatyzm. Na co zwrócić uwagę i w jaki sposób dbać o wzrok Twojego dziecka?

Najczęstsze objawy problemów ze wzrokiem u dzieci – kiedy warto udać się do specjalisty?

Układ wzrokowy dziecka ma wyjątkową zdolność akomodacyjną – dziecięce oczy potrafią błyskawicznie dostosowywać się do różnych odległości, chwilowo kompensując istniejącą wadę. Stanowi to jednak wyzwanie diagnostyczne. Dziecko w jednej chwili może widzieć wyraźnie, by za moment doświadczać pogorszenia ostrości widzenia.

Na problemy ze wzrokiem wskazują następujące objawy:

  • częste mrużenie oczu i pocieranie ich;
  • przybliżanie twarzy do książek i ekranów (odległość mniejsza niż 30 cm);
  • przechylanie głowy podczas czytania lub oglądania;
  • bóle głowy po wysiłku wzrokowym;
  • nadwrażliwość na światło;
  • trudności z czytaniem i koncentracją;
  • pogorszenie wyników w nauce;
  • unikanie aktywności wymagających dobrego widzenia;
  • problemy z koordynacją ruchową.

Krótkowzroczność jest łatwiejsza do zaobserwowania niż nadwzroczność. Następstwami tej drugiej jest np. ból głowy, okresowe zezowanie czy zmęczenie po niedługim czytaniu.

U niemowląt niepokojące są brak reakcji na bodźce wzrokowe i asymetryczne ustawienie gałek ocznych. Przedszkolaki mogą mieć problemy z rozpoznawaniem kolorów i kształtów, a uczniowie trudności z czytaniem i pisaniem.

Warto pamiętać, że dziecko z wadą wzroku często nie zdaje sobie sprawy, że widzi nieprawidłowo – dla niego taki sposób widzenia jest normą.

Wpływ niekorygowanych wad wzroku na rozwój i naukę dziecka

Nieleczona wada wzroku może poważnie wpłynąć na rozwój dziecka. W sferze edukacyjnej prowadzi do trudności w czytaniu i pisaniu oraz zaburzeń koncentracji.

Niewyraźne widzenie liter skutkuje wolniejszym tempem nauki, a konieczność wkładania dodatkowego wysiłku powoduje szybkie zmęczenie oczu i układu nerwowego.

Konsekwencje psychospołeczne obejmują obniżoną samoocenę i frustrację. Dziecko z nierozpoznaną wadą wzroku bywa błędnie oceniane jako mniej zdolne czy niestaranne. Trudności w rozpoznawaniu wyrazów twarzy mogą prowadzić do izolacji społecznej.

Niekorygowane wady refrakcji mogą powodować zaburzenia widzenia obuocznego, chroniczne bóle głowy i nieprawidłową postawę ciała. Co istotne, wczesne lata życia to istotny okres rozwoju układu wzrokowego. Niekorygowana wada wzroku w tym czasie może prowadzić do trwałych deficytów.

W przypadku nadwzroczności wczesna diagnoza i odpowiednia korekcja mają szczególne znaczenie. Przy właściwym skorygowaniu nadwzroczności u dziecka i systematycznej kontroli co pół roku, możliwe jest zmniejszanie wady, a nawet całkowite jej wyeliminowanie. Ta możliwość istnieje wyłącznie u dzieci – u dorosłych taka regresja wady już nie nastąpi.

Zobacz: okulista dla dzieci Kielce.

Badanie wzroku u dziecka – kiedy i jak często je wykonywać?

Badania wzroku powinny być elementem profilaktyki zdrowotnej każdego dziecka. Pierwsze badanie powinno wystąpić w okresie noworodkowym, kontrola w 6. miesiącu życia, a kompleksowe badanie w 3. roku życia oraz przed rozpoczęciem szkoły (5-6 lat). W wieku szkolnym badania należy wykonywać minimum co 2 lata lub co 6 miesięcy przy wykrytej wadzie wzroku.

Badanie dziecka różni się od badania dorosłego – wymaga specjalistycznego sprzętu i umiejętności nawiązania kontaktu z małym pacjentem. W Klank Optyk Kids – pierwszym w Kielcach centrum okulistyczno-optycznym dla dzieci – badania przeprowadzane są w przyjaznej atmosferze z wykorzystaniem pediatrycznego sprzętu (dowiedz się więcej: okulista dziecięcy Kielce).

Kompleksowa diagnostyka obejmuje autorefraktometrię, ocenę ostrości wzroku, badanie widzenia obuocznego, ocenę ruchomości gałek ocznych, badanie dna oka oraz cykloplegię – badanie z rozszerzeniem źrenic, najważniejsze przy diagnostyce nadwzroczności.

Kompetencje poszczególnych specjalistów

Pediatra przeprowadza podstawowe badanie przesiewowe. Okulista dziecięcy jako lekarz specjalista wykonuje kompleksowe badanie, przepisuje leki i wystawia recepty na okulary. Optometrysta bada funkcje wzrokowe i dobiera korekcję, współpracując z okulistą w przypadku wykrycia patologii.

Badanie wzroku dzieci wymaga urządzeń dostosowanych do specyfiki układu wzrokowego najmłodszych, umożliwiających precyzyjną diagnostykę nawet u pacjentów, którzy nie współpracują w pełni podczas badania. Zobacz: badanie wzroku dzieci Kielce.

Jak dobrać pierwsze okulary dla dziecka? Poradnik dla rodziców

Informacja o konieczności noszenia okularów przez dziecko często budzi mieszane uczucia u rodziców. Jak sprawić, żeby było to pozytywne doświadczenie dla dziecka?

Przy wyborze oprawek najważniejsze są bezpieczeństwo i trwałość. Okulary dziecięce korekcyjne powinny być wykonane z materiałów hipoalergicznych i odpornych na uszkodzenia. Polecane są oprawki z acetatu (lekkie i elastyczne), silikonu (niezniszczalne) lub tytanu (ultralekkie i antyalergiczne).

Komfort noszenia zależy od właściwego dopasowania – oprawki powinny mieć odpowiednią szerokość mostka i regulowane zauszniki. Estetyka również ma znaczenie, warto włączyć dziecko w proces wyboru.

Dla soczewek wybierajmy materiał wysokiej jakości – lekki, odporny na zarysowania i z filtrem UV. Dla dzieci rekomendowane są soczewki poliwęglanowe. Warto rozważyć powłokę antyrefleksyjną oraz warstwę hydrofobową. Opcjonalnie można wybrać soczewki fotochromowe (przyciemniające się na słońcu) lub z filtrem światła niebieskiego.

Adaptacja do okularów wymaga wsparcia. Wyjaśnij dziecku w przystępny sposób, dlaczego okulary są potrzebne. Chwal je za regularne noszenie i zauważaj postępy. Przy znacznej wadzie wzroku wprowadzaj okulary stopniowo. Naucz dziecko prawidłowego zakładania, zdejmowania i czyszczenia okularów.

Opieka nad okularami obejmuje regularne kontrole dopasowania (co 3 miesiące), właściwe czyszczenie i przechowywanie w etui. Przy intensywnej aktywności sportowej warto rozważyć dodatkową parę okularów sportowych.

Podsumowanie: profilaktyka i wczesna terapia

Wczesne wykrycie i korekcja wad wzroku u dzieci ma fundamentalne znaczenie dla ich rozwoju. Specyfika układu wzrokowego najmłodszych, z silną zdolnością akomodacyjną, sprawia, że problemy z widzeniem mogą długo pozostawać niezauważone.

Diagnostyka dziecka wymaga specjalistycznego sprzętu i doświadczenia. Klank Optyk jako pierwszy w Kielcach stworzył centrum okulistyczno-optyczne wyłącznie dla dzieci, gdzie profesjonalne badania przeprowadzane są w przyjaznej atmosferze.

W przypadku nadwzroczności wczesna diagnoza i systematyczna kontrola co pół roku mogą prowadzić do zmniejszenia wady, a nawet jej wyeliminowania.

Chcesz umówić swoje dziecko na badanie wzroku?

Skontaktuj się z nami